Ból barku to dolegliwość, która utrudnia codzienne aktywności, a niekiedy uniemożliwia nawet wygodne leżenie. Jak sobie z nim radzić i czym może być spowodowany?

Przyczyny bólu barku

Bark to określenie nazywające kompleks połączeń stawowych zlokalizowanych między kończyną górną a tułowiem. Obejmuje on stawy:

• ramienny,
• barkowo-obojczykowy,
• mostkowo-obojczykowy,
• łopatkowo-żebrowy (łopatkowo-piersiowy).

Ze względu na dużą ruchomość stawów wchodzących w skład kompleksu oraz ich wysoką eksploatację podczas codziennych aktywności, ból barku (określany także jako ból ramienia) jest powszechną dolegliwością, dotykającą osoby różnej płci i w różnym wieku.

Wśród najczęstszych przyczyn bólu barku wymienia się:

• stan zapalny – zapalenie w obrębie barku może być następstwem przeciążenia stawów lub infekcji (bakteryjnej albo wirusowej);
• uraz mechaniczny – występuje na skutek upadku podpartego ramieniem lub np. podczas uprawiania sportów (jednym ze sportów najbardziej obciążających bark jest tenis ziemny);
• zwyrodnienie – dotyczy głównie osób w wieku senioralnym i powstaje na skutek wieloletniego ścierania i zużywania się połączeń stawowych;
• przeciążenie – np. na skutek dźwigania ciężkich przedmiotów lub zbyt silnej eksploatacji ramienia;
• zmiany reumatyczne
• rwa barkowa (rwa ramienna) spowodowana zmianami neurologicznymi w przebiegu zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, głównie w odcinku szyjnym.

Ból barku może być zlokalizowany z tyłu, z przodu lub obejmować całą obręcz. Może też mieć charakter promieniujący i sięgać aż do pleców, szyi czy kończyny górnej.

Ból barku przy podnoszeniu ręki i w spoczynku

Ból ramienia, w zależności od podłoża problemu, może być odczuwalny jedynie podczas poruszania kończyną (przeważnie przy jej podnoszeniu) lub cały czas – nawet w nocy, podczas spoczynku.

Często zdarza się też, że ból utrzymuje się ciągle i dodatkowo nasila podczas poruszania barkiem. Wiele zależy nie tylko od przyczyny, ale też natężenia dolegliwości, np. rozległości kontuzji czy stanu zapalnego.

Ból barku pojawiający się przy podnoszeniu kończyny górnej często świadczy o urazie mechanicznym, a niekiedy też bywa spowodowany przeciążeniem mięśni odpowiedzialnych za jego ruchomość. O ile często dolegliwości kostno-stawowe i mięśniowe ustępują nocą, o tyle umiejscowienie barku i ramienia powoduje, że ból może przybierać na sile podczas leżenia na boku, kiedy ciężar ciała częściowo wsparty jest właśnie na tej okolicy.

Ból barku utrzymujący się w ciągu dnia i w nocy bywa bardzo dokuczliwy i powoduje pogorszenie ogólnego samopoczucia, dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób niwelować można przykre dolegliwości.

Tabletki na ból barku

Bolący bark, jeśli jest stanem utrzymującym się dłużej niż kilka dni i samoistnie nie ustępującym, wymaga niezwłocznej konsultacji lekarskiej. Przed wizytą u specjalisty można jednak sięgnąć po doraźne środki przeciwbólowe, by zniwelować dolegliwości utrudniające codzienne funkcjonowanie.

Jakie tabletki na ból barku zastosować w pierwszej kolejności? Przy bólach kostno-stawowych lekami pierwszego wyboru są niemal zawsze niesteroidowe leki przeciwzapalne (wyjątek stanowią pacjenci ze stwierdzonym krwawieniem z przewodu pokarmowego, będącym wyraźnym przeciwwskazaniem do przyjmowania NLPZ).

Oprócz nich przyjmować można popularny paracetamol, który w wielu przypadkach również skutecznie uśmierza ból. Jeśli jednak substancje te z jakiegoś powodu nie mogą być zastosowane lub zwyczajnie okazują się nieskuteczne, sięgnąć można po metamizol – środek dostępny bez recepty o silnym działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym.

Lek na ból barku zawierający tę substancję zalecany jest wyłącznie do stosowania krótkotrwałego, przy dolegliwościach występujących sporadycznie. Metamizol działa również przeciwgorączkowo, sprawdza się więc jako tabletki przeciwbólowe na bark objęty stanem zapalnym.

[!art-banner!]
Jeśli problem utrzymuje się lub narasta mimo przyjmowania leków przeciwzapalnych lub metamizolu, należy niezwłocznie udać się do lekarza celem przeprowadzenia dokładnej diagnostyki.

Ćwiczenia na ból barku

Z jednej strony bolący bark powinno się przez jakiś czas oszczędzać fizycznie, z drugiej – mówi się, że ćwiczenia na ból barku to ważny element terapii. Jak zatem postępować przy tej dolegliwości – ćwiczyć czy nie? Wiele zależy od podłoża i charakteru powstałego problemu.

Ból nagły i ostry świadczyć może o kontuzji lub przeciążeniu i wówczas na jakiś czas lepiej zrezygnować z intensywniejszej aktywności ruchowej. Ćwiczenia na bolący bark są natomiast skuteczne, kiedy stan ma charakter przewlekły, a dolegliwości utrzymują się zarówno podczas poruszania, jak i w spoczynku. Mają one za zadanie wzmocnić mięśnie otaczające staw, a w konsekwencji – ustabilizować go.

Ćwiczenia na bolące barki do wykonywania w domu powinien zalecić lekarz (rodzinny, ortopeda lub reumatolog) albo rehabilitant. Dobierając je samodzielnie, można dodatkowo obciążyć obręcz barkową i pogłębić jeszcze obejmujące ją dolegliwości.

Domowe sposoby na ból barku

Czy są domowe sposoby na ból barku, niwelujące dolegliwości i pozwalające przywrócić ruchomość ramienia?

Wśród najczęściej stosowanych warto wymienić:

• ciepłe lub zimne okłady – to, które z nich lepiej wykonać, zależy przede wszystkim od podłoża problemu. Przy nagłym, ostrym bólu spowodowanym kontuzją lub urazem mechanicznym najczęściej stosuje się okłady zimne, zmniejszające czucie i tym samym chwilowo uśmierzające silny ból. Przy bólu przeciążeniowym lepiej natomiast zastosować ciepłe okłady na bolący bark, miejscowo rozszerzające naczynia krwionośne i poprawiające ukrwienie tkanek;
• ciepłe kąpiele – rozluźniającą kąpiel w ciepłej wodzie można wzbogacić o olejki eteryczne lub zioła o działaniu przeciwzapalnym. Ponieważ dolegliwościom często towarzyszy nadmierne napięcie mięśni, warto podczas takiej kąpieli wykonać delikatny masaż ramienia.

Należy zawsze pamiętać, że domowe sposoby są doraźnymi metodami uśmierzania bólu, ale nie likwidują jego podłoża. Kiedy przyczyną jest stan zapalny czy kontuzja, nie mogą one zastępować specjalistycznego leczenia, a jedynie mogą je wspierać.

W przypadku nasilonych lub długo trwających objawów należy zawsze udać się do lekarza i skonsultować z nim stosowanie domowych metod.

Powiązane artykuły:

Ból kolana przy zginaniu – przyczyny. Jak leczyć? >>
Ból mięśni – przyczyny. Co stosować? >>
Ból kolana przy zginaniu – przyczyny. Jak leczyć? >>

Autor: Justyna Gabrysiak-Kula

Konsultacja merytoryczna: Konsultacja merytoryczna: lekarz rodzinny Marta Falcman-Sobczak