Ból kolana przy zginaniu może mieć różne przyczyny i różną postać, jednak zawsze utrudnia on codzienne funkcjonowanie i ruchowe aktywności. Co robić, gdy się pojawi?

Przyczyny bólu kolana przy zginaniu

Kończyny dolne, dźwigając całe ludzkie ciało, narażone są stale na różnego rodzaju przeciążenia i uszkodzenia. Ulegają im przede wszystkim stawy – biodrowy, kolanowy i skokowy, które – nawet podczas zwykłego chodzenia – mają do wykonania ciężką pracę. Nic więc dziwnego, że często w ich obrębie obecne są dolegliwości bólowe. Jedną z nich jest ból kolana przy zginaniu, dający o sobie znać przy aktywnościach takich jak:

• chodzenie,
• bieganie,
• wchodzenie po schodach,
• kucanie,
• siadanie i wstawanie.

Ból w kolanie przy zginaniu bywa różnie opisywany przez pacjentów – u jednych jest tępy i rwący, u innych kłujący i ostry. Raz umiejscawia się po wewnętrznej stronie stawu, raz po zewnętrznej. Niekiedy kolano, które boli, jest spuchnięte, czasem oprócz bólu nie daje żadnych innych objawów. Przyczyn tych stanów może być wiele, jednak najczęściej ból związany jest z:

• przeciążeniem – najczęściej ma to miejsce po zbyt intensywnej aktywności fizycznej lub u osób z otyłością czy nadwagą,
• zwyrodnieniem – polega na zużyciu elementów stawu np. chrząstki stawowej, kiedy w organizmie procesy degradacji przeważają nad procesami regeneracji,
• stanem zapalnym – wiąże się zwykle z obrzękiem, zaczerwienieniem i podwyższoną ciepłotą,
• urazem mechanicznym – np. stłuczeniem, skręceniem, zwichnięciem.

Ból kolana przy zginaniu po wewnętrznej stronie

Pacjenci skarżący się na ból kolana przy zginaniu po stronie wewnętrznej mają niekiedy na myśli różne lokalizacje dolegliwości. Jedni opisują w ten sposób ból pod kolanem, z tyłu kończyny, inni – ból stawu od strony drugiego kolana, czyli – mówiąc fachowo – po stronie przyśrodkowej.

Warto zatem zawsze doprecyzować, gdzie rzeczywiście znajduje się źródło bólu, ponieważ jego przyczyny mogą być różne w zależności od lokalizacji.

W tzw. dole podkolanowym znajdują się większe naczynia krwionośne, które także mogą być powodem dolegliwości, ulegać urazom i stanom zapalnym. W tej samej lokalizacji może także pojawić się uwypuklenie wypełnione płynem stawowym, powstałe na skutek stanu zapalnego w stawie (torbiel Bakera).

Jeśli natomiast pacjent ma na myśli ból po stronie przyśrodkowej, może oznaczać on przeciążenie na skutek zbyt intensywnego wysiłku fizycznego. Ból w tym miejscu często wywołany jest uszkodzeniem powierzchni chrzęstnej rzepki i nasila się właśnie przy zginaniu kolana. W poważniejszych przypadkach może towarzyszyć mu obrzęk, a w konsekwencji także ograniczona ruchomość. Objawów takich nie wolno lekceważyć i należy ustalić ich dokładną przyczynę, a w niektórych przypadkach również rozpocząć odpowiednie leczenie.

Ból kolana przy zginaniu po zewnętrznej stronie

Ból kolana zlokalizowany z tyłu lub po stronie zewnętrznej również może być spowodowany przeciążeniem. To, w którym miejscu dochodzi do przeciążenia zależy w pewnym stopniu od postawy i budowy anatomicznej stawów. Kolana koślawe bardziej narażone są na przeciążenie po stronie zewnętrznej,(w przeciwieństwie do kolan szpotawych w których przeciążeniu ulega strona – wewnętrzna). Tam staw bardziej się ściera poprzez większy nacisk i ulega mechanicznym uszkodzeniom.

Niekiedy ból kolana przy zginaniu po stronie zewnętrznej jest objawem tzw. „kolana biegacza”, czyli nadwerężenia stawu spowodowanego zbyt intensywnym treningiem.

Wszystkie stawy podczas aktywności fizycznych „zużywają się” na skutek wzajemnego tarcia budujących je części. To dlatego na ból stawów często narzekają osoby starsze lub otyłe. U tych ostatnich siła nacisku, a tym samym stopień ścierania jest większy, przez co szybciej dochodzi do zużycia. Staw kolanowy jest jednym z najbardziej obciążonych, dlatego też często boli.

Jego zewnętrzna strona jest też wrażliwa na urazy mechaniczne, takie jak stłuczenia, które również mogą przyczyniać się do powstawania dolegliwości bólowych i obrzęków.

Jak leczyć ból kolana przy zginaniu?

Wszelkie bóle kostno-stawowe są podstawą do konsultacji z lekarzem. Niekiedy mogą mieć one podłoże chorobowe, dlatego przeprowadzenie odpowiedniej diagnostyki i dokładne ustalenie ich przyczyn jest bardzo ważne. O tym, jak leczyć ból kolana przy zginaniu, powinien zawsze decydować lekarz w oparciu o wykonane badania i wywiad z pacjentem. Doraźnie jednak, aby zniwelować dokuczliwe objawy, można sięgnąć po tabletki lub inne leki przeciwbólowe dostępne bez recepty.

[!art-banner!]
Można zastosować leki doustne o działaniu ogólnym lub miejscowe leki na ból kolana w postaci maści czy żelu. Wchłaniając się przez skórę, przynoszą ulgę, a niekiedy też zmniejszają lub całkowicie likwidują dolegliwości.

Jako doustny lek na ból kolana bez recepty można zastosować paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne dostępne bez recepty. Jeśli jednak są one nieskuteczne, a ból jest bardzo nasilony, zaleca się przyjmowanie metamizolu. Wykazuje on działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i rozkurczające mięśnie gładkie. W przypadku stanu zapalnego, któremu towarzyszy podwyższona ciepłota ciała, obniża temperaturę, poprawiając ogólne samopoczucie.

Domowe sposoby na ból kolana przy zginaniu

Przy nasilonej bolesności, oprócz przyjmowania środków przeciwbólowych, można zastosować niektóre sprawdzone sposoby domowe na ból kolana przy zginaniu. Wśród najskuteczniejszych warto wymienić:

• Odpoczynek i ograniczenie aktywności fizycznej. Są nieodzowne, szczególnie gdy przyczynę dolegliwości stanowi nadwyrężenie stawu. Odciążenie kończyny ważne jest też jednak przy mechanicznych urazach, ponieważ ułatwia i przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek.
• Usztywnienie stawu. Można zastosować w tym celu np. stabilizator. Ograniczenie ruchomości stawu na jakiś czas zapobiega ocieraniu się elementów stawu, a tym samym ułatwia gojenie uszkodzeń.
• Okłady na ból kolana. W zależności od podłoża problemu można stosować okłady zimne lub ciepłe. Ciepłe rozgrzewają mięśnie, pomagają je rozluźnić i uśmierzają ból o podłożu reumatycznym. Zimne okłady na kolano powodują natomiast miejscowe obkurczenie tkanek i naczyń krwionośnych, zmniejszają obrzęki i niwelują dolegliwości bólowe.

Kiedy domowe sposoby nie przynoszą spodziewanych rezultatów, należy niezwłocznie udać się do lekarza.

Powiązane artykuły:

Ból stawów – przyczyny. Co na bolące? >>
Ból barku – przy podnoszeniu ręki i w spoczynku. Leczenie >>
Metamizol – jak działa lek? Dawkowanie >>

Autor: Justyna Gabrysiak-Kula

Konsultacja merytoryczna: Konsultacja merytoryczna: lekarz rodzinny Marta Falcman-Sobczak