Silny ból głowy – bez względu na dokładne umiejscowienie – zawsze powinien zostać skonsultowany z lekarzem. Co jednak można robić, by walczyć z dokuczliwymi objawami i doraźnie uśmierzyć ból?

Silny ból z tyłu głowy

Bóle głowy są powszechną dolegliwością, a największą ilość pacjentów dotykają tzw. napięciowe bóle głowy, które z reguły nie niosą poważnych zdrowotnych konsekwencji. Bóle takie mają łagodne lub średnie natężenie, pojawiają się w momentach zmęczenia, niekorzystnego biometu itp. Zwykle nie są konsultowane z lekarzem, ale zwalczane domowymi sposobami lub lekami przeciwbólowymi dostępnymi w aptekach bez recepty. Sytuacja wygląda inaczej, kiedy dolegliwości bólowe w obrębie głowy są znacznie nasilone. Objawy takie mogą mieć różne podłoże, a niektóre z nich są groźne dla zdrowia, a czasem nawet życia pacjenta. Nie można ich zatem lekceważyć. Jednym z ich rodzajów jest silny ból z tyłu głowy, który  może być spowodowany różnymi czynnikami, w tym:

• krwawieniem podpajęczynówkowym z pękniętego tętniaka – przy nim ból przeważnie jest bardzo nasilony i nagły (nie narasta stopniowo, ale z całą mocą atakuje w jednej chwili),
• zapaleniem ucha – niekiedy może ono objawiać się silnym bólem z tyłu głowy po lewej lub prawej stronie,
• urazem mechanicznym – np. wywołanym upadkiem lub uderzeniem o twardą powierzchnię,
• chorobą kręgosłupa – zwyrodnienia i inne nieprawidłowości mogą wywoływać silny ból nie tylko w obrębie pleców, ale również promieniujący w kierunku tyłu głowy,
• migreną – sporadycznie zdarzają się przypadki bólu migrenowego o dużym nasileniu,
• nadciśnieniem tętniczym – przypadłość ta również może powodować silne bóle głowy, często są one opisywane jako pulsujące lub uciskające,
• guzem mózgu.

Jak widać, nawet bardzo silny ból z tyłu głowy może mieć podłoża bardziej i mniej groźne. Ze względu na te ostatnie  każdorazowo należy skonsultować je z lekarzem, celem dokładnego ustalenia ich przyczyny i wdrożenia ewentualnego leczenia.

Silny ból głowy w skroniach i mdłości

Podobnie, jak w przypadku dolegliwości zlokalizowanych z tyłu głowy, tak i silny ból głowy w skroniach nie powinien być lekceważony, ale bezwzględnie skonsultowany z lekarzem i poddany odpowiedniej diagnostyce.

Jego przyczyn również może być wiele, a niektóre z nich pokrywają się z przyczynami bólu z tyłu głowy, takimi jak: uraz mechaniczny, migrena, tętniak czy guz zlokalizowany właśnie w tej okolicy. Dolegliwościom bólowym zlokalizowanym w tym miejscu niekiedy towarzyszą mdłości, a nawet wymioty. Symptomy takie mogą świadczyć o poważnym stanie zdrowia, choć zdarza się też, że występują przy zwykłych, lecz nasilonych migrenach i bólach napięciowych.

Silny ból głowy w okolicach skroni bywa też charakterystycznym objawem tzw. choroby Hortona wywołanej stanem zapalnym w obrębie tętnicy skroniowej. To groźna choroba, które może zajmować także inne naczynia krwionośne, jednak wdrożenie odpowiedniego leczenia przynosi świetne rezultaty. Ważne, by nie zwlekać z wizytą u lekarza i jak najszybciej wykonać zlecone przez niego badania i rozpocząć terapię.

Dolegliwości bólowe w obrębie skroni mogą być też spowodowane zapaleniem ucha lub problemem z zatokami. Z reguły ból im towarzyszący ma średnie nasilenie, jednak w niektórych przypadkach może być znacząco nasilony.
[!art-banner!]

Silny ból głowy z przodu

Najczęstszą przyczyną bólów głowy zlokalizowanych z przodu – głównie w obrębie czoła oraz tuż ponad nim – są migreny lub bóle napięciowe. Dolegliwości te mogą mieć różne natężenie, przeważnie są one łagodne lub średnie, sporadycznie jednak mogą być bardzo nasilone.

Silny ból z przodu głowy – podobnie jak i w innych jej partiach – może być spowodowany urazem mechanicznym lub powstałymi wewnątrz zmianami, np. guzem. Sytuacji takiej nie można więc bagatelizować – mimo iż w większości przypadków przyczyny dolegliwości nie są groźne – i najlepiej skonsultować ją z lekarzem.

Niekiedy po lewej lub prawej stronie przodu głowy daje o sobie znać tzw. ból klasterowy, który często promieniuje później na całą jedną stronę, obejmując swym zasięgiem oko, policzek, a nawet część szczęki. Bólowi tego rodzaju zwykle towarzyszą dodatkowe, charakterystyczne objawy, np. zaczerwienienie i łzawienie oka, wzmożona potliwość twarzy czy wyciek wodnistej wydzieliny z otworu nosowego. Do dziś nie są dokładnie znane przyczyny tej przypadłości, jednak czasem objawia się ona bólem wysoce nasilonym.

Co na silny ból głowy?

Jak już zostało wspomniane, silne bóle głowy – zarówno te nagłe, jak i o charakterze przewlekłym – należy każdorazowo konsultować z lekarzem pierwszego kontaktu lub w razie konieczności ze specjalistą neurologiem.

Jednak co zrobić z silnym bólem głowy jeszcze przed wizytą u lekarza lub kiedy diagnostyka wykluczy chorobowe podłoże problemów? Co pomaga, gdy dolegliwości są bardzo dokuczliwe i uniemożliwiają lub utrudniają normalne funkcjonowanie? Niektóre silne leki na ból głowy dostępne są wyłącznie z przepisu lekarza, choć występują  i takie, które zakupić można bez recepty. Skuteczność zależy przede wszystkim od zawartej w nich substancji czynnej oraz jej stężeniu.

Jednym z najlepiej niwelujących objawy jest metamizol. Działa on jednocześnie przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo i stanowi jedną z najsilniejszych przeciwbólowych substancji dostępnych w aptekach bez recepty. Tabletki są najczęściej stosowanym szybkim sposobem na ból głowy, również ten silny. Zaletą niektórych, w tym zawierających metamizol, jest możliwość łączenia z innymi substancjami (takimi jak paracetamol), co może zwiększyć skuteczność, szczególnie przy nasilonych objawach.

Domowe sposoby na silny ból głowy

Co jest najlepsze na ból głowy, oprócz sięgania po tabletki i inne środki farmaceutyczne? Istnieją naturalne sposoby niwelujące objawy lub wspomagające tradycyjną terapię. Wśród nich warto wymienić przede wszystkim:

• odpoczynek w ciszy i wygodnej pozycji,
• ograniczenie wszelkich bodźców zmysłowych, głównie dźwiękowych i wzrokowych (w tym silnego, jasnego światła),
• spokojny spacer i przebywanie na świeżym powietrzu – polepsza dotlenienie mózgu, poprawia krążenie krwi,
• wietrzenie pomieszczenia – również zapewnia dostęp tlenu,
• nawadnianie organizmu – zbyt niski poziom nawodnienia często wywołuje bóle głowy lub nasila dolegliwości; przywrócenie właściwego poziomu wspomaga krążenie krwi, a tym samym dotlenienie i odżywienie mózgu,
• sen – brak snu lub jego niedostateczna ilość źle wpływają na ogólne samopoczucie, prowadzą do ciągłego zmęczenia, osłabienia i właśnie bólów głowy,
• chłodne okłady – przy niektórych rodzajach bólu chłodne (ale nie lodowate!) okłady mogą przynieść doraźną ulgę i zniwelować objawy.

Jeśli domowe sposoby na ból głowy nie przynoszą spodziewanych rezultatów lub ból ma charakter nawracający, należy zgłosić się po poradę do lekarza.

Powiązane artykuły:

Napięciowy ból głowy – objawy i leczenie. Jak sobie pomóc? >>
Ból migrenowy – jak sobie radzić? Tabletki >>
Metamizol – jak działa lek? Dawkowanie >>

Autor: Justyna Gabrysiak-Kula

Konsultacja merytoryczna: lekarz rodzinny Marta Falcman-Sobczak