Nawet 1,5 miliarda ludzi na świecie skarży się na napięciowy ból głowy. To zdecydowanie najczęściej występujący rodzaj bólu głowy. Sprawdź, jak się objawia oraz jak można sobie pomóc.

Przyczyny napięciowego bólu głowy

Napięciowy ból głowy (NBG) jest zaliczany do tzw. pierwotnych bólów głowy, czyli niezwiązanych z żadną jednostką chorobową. Oznacza to, że przyczyny napięciowego bólu głowy pozostają nieznane. Jednakże liczne badania kliniczne, a także neuroobrazowe pozwoliły naukowcom opracować kilka hipotez odnośnie patomechanizmu tej dolegliwości.

Zdaniem specjalistów napięciowe bóle głowy mogą mieć związek z nadmiernym rozszerzeniem naczyń mózgowych, nieodpowiednim wydzielaniem neuroprzekaźników przez mózg, a także ze zbyt dużym napięciem mięśni skroniowych i potylicznych. Wskazuje się także na występowanie obniżonego progu wrażliwości na ból u pacjentów odczuwających ten rodzaj bólu głowy [Siemiński].

Warto wiedzieć, że do samoistnych (pierwotnych) bólów głowy zaliczają się także klasterowy ból głowy oraz migrena. Wszystkie trzy uchodzą za bardzo dokuczliwe oraz trudne do opanowania. Jednakże to napięciowy ból głowy występuje najczęściej. Szacuje się, że może on dotyczyć nawet 80 proc. populacji ogólnej, aczkolwiek dane statystyczne różnią się w zależności od przyjętej metodologii badawczej. Badania Global Burden of Disease dowiodły, że napięciowe bóle głowy dotykają około 1,5 miliarda ludzi na świecie, co czyni je najczęstszą chorobą neurologiczną na świecie [GBD 2015 Neurological Disorders Collaborator Group]. Co charakterystyczne, na NBG dwukrotnie częściej skarżą się kobiety [Stępień].

Objawy napięciowego bólu głowy

Jak rozpoznać napięciowy ból głowy? Objawy tej jednostki chorobowej nie wyróżniają się niczym szczególnym. Z tego względu ból napięciowy bywa określany mianem zwyczajnego.

Większość pacjentów opisuje go jako tępy, silny, rozpierający oraz narastający. Często towarzyszy mu ucisk oraz charakterystyczne uczucie świdrowania w głowie. Dolegliwości najczęściej lokalizują się po obu stronach głowy, głównie w skroniach oraz na potylicy. Cechą wyróżniającą napięciowy ból głowy może być fakt, że zazwyczaj pojawia się o tej samej porze dnia. Dodatkowo, zazwyczaj nasila się pod wpływem kaszlu, płaczu oraz wypróżniania.

Wskazówką pomocną w diagnostyce NBG jest narastanie dolegliwości. U większości pacjentów ból początkowo jest łagodny, ale z każdą minutą staje się silniejszy, by ostatecznie stać się dolegliwością dokuczliwą i utrudniającą normalne funkcjonowanie.

Warto jednak wiedzieć, że napięciowy ból głowy rzadko przybiera tak dużą siłę, jak ma to miejsce w przypadku migreny. Co więcej, NBG nie towarzyszą nudności, wymioty czy nadwrażliwość na światło. Tego typu objawy towarzyszące są charakterystyczne dla bólu migrenowego.

Międzynarodowa Klasyfikacja Bólów Głowy (ICHD) wyróżnia trzy podtypy napięciowego bólu głowy, w zależności od częstotliwości występowania objawów:

• rzadki, epizodyczny – jeśli występuje nie częściej niż raz w miesiącu przez okres 12 miesięcy (<12 epizodów bólowych rocznie);
• częsty, epizodyczny – jeśli utrzymuje się przez 1–14 dni w miesiącu, przez ponad trzy miesiące (od 12 do 180 epizodów w ciągu roku);
• przewlekły – jeśli napięciowy ból głowy pojawia się niemal codziennie lub co najmniej 15 dni w miesiącu w ciągu kwartału.

Leczenie napięciowego bólu głowy

Jak leczyć napięciowy ból głowy? Ponieważ jest to ból samoistny, niezwiązany z konkretną jednostką chorobową, to leczenie polega na stosowaniu leków przeciwbólowych. Leki na napięciowy ból głowy stosuje się doraźnie, czyli wtedy, gdy pojawiają się dolegliwości. Większość pacjentów sięga po leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Dużą popularnością cieszą się preparaty zawierające metamizol, czyli najsilniejszą substancję przeciwbólową dostępną bez recepty. Można po nią sięgnąć gdy zastosowanie innych środków jest przeciwwskazane lub nieskuteczne.
[!art-banner!]

Co należy podkreślić, leczenie NBG powinno być poprzedzone konsultacją lekarską oraz odpowiednią diagnostyką. Za bólem głowy mogą bowiem stać różne jednostki chorobowe, które należy wykluczyć zanim rozpocznie się leczenie. Co więcej, w przypadku przewlekłego napięciowego bólu głowy lekarz może wdrożyć leczenie profilaktyczne, którego celem jest zmniejszenie częstotliwości występowania epizodów bólowych.

Jak sobie pomóc w napięciowym bólu głowy?

Ból napięciowy głowy można spróbować złagodzić domowymi sposobami. Warto wiedzieć, że u większości pacjentów napady pojawiają się w sytuacjach stresowych. W związku z tym sposobem na napięciowe bóle głowy mogą być ćwiczenia relaksacyjne. Skuteczny może okazać się trening radzenia sobie ze stresem.

Warto także prowadzić dzienniczek bólów, dzięki któremu będzie można ustalić, jakie czynniki prowokują napady, a następnie spróbować je wyeliminować lub chociaż ograniczyć. Epizody bólu często mają związek z odwodnieniem organizmu, głodem, nadmiernym wysiłkiem lub niewyspaniem.

Powiązane artykuły:

Silny ból głowy – przyczyny. Jak sobie pomóc? >>
Ból migrenowy – jak sobie radzić? Tabletki >>
Metamizol – jak działa lek? Dawkowanie >>

Autor: Joanna Woźniak

Konsultacja merytoryczna: Konsultacja merytoryczna: lekarz rodzinny Marta Falcman-Sobczak